Bukszpan to popularny, zielony krzew, który rośnie w wielu przydomowych ogródkach i miejskich parkach.
Do niedawna był całkowicie odporny na szkodniki, jednak od pewnego czasu bukszpany usychają, tracą liście, a na gałązkach pojawiają się zielone gąsienice. To może być bardzo groźna ćma bukszpanowa, zwana też ćmą azjatycką. Sprawdź, jak ją rozpoznać, zwalczać i zapobiegać rozprzestrzenianiu.
Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) naturalnie występuje w Korei, Chinach, Japonii, Indiach oraz wschodniej części Rosji. W Europie pojawiła się w 2006 roku, prawdopodobnie przywędrowała z importowanymi roślinami z Azji. Niestety bardzo szybko rozprzestrzeniła się na terenie Europy i w 2012 roku dotarła również do Polski.
Do tej pory szkodnik zniszczył wiele ogrodów historycznych i terenów zielonych. Chcąc go zwalczyć, warto dowiedzieć się, jak wygląda.
Ćma bukszpanowa to gatunek motyla z rodziny wachlarzykowatych. Dorosłe osobniki wyróżniają się biało-brązowymi skrzydłami lub brązowo-fioletowymi skrzydłami z białą plamą. Nie stanowią one bezpośredniego zagrożenia dla bukszpanu, ponieważ głównie odżywiają się sokami roślinnymi oraz nektarem kwiatów.
Dorosłe osobniki latają przeważnie nocą, na przełomie kwietnia i maja aż do października. Samica motyla składa nawet 400 jaj bezpośrednio na liściach bukszpanu o jasnożółtym kolorze i około 1 mm średnicy. W ciągu kilku tygodni pierwsze larwy opuszczają osłonki jajowe. Na początku są zielonego koloru z brązowymi liniami podłużnymi. Z biegiem czasu stają się brązowe i uwidacznia się czarna głowa.
To właśnie larwy ćmy są bardzo groźnym szkodnikiem dla obu odmian bukszpanu, zarówno wieczniezielonego, jak i drobnolistnego. Znakiem ich żerowania są widoczne gołym okiem uszkodzenia liści, młodych pędów oraz oprzędy, podobne do pajęczych sieci. Po okresie żerowania zmieniają się w poczwarki, które w ciągu kilku dni przeobrażają się w motyle. Te z kolei od razu składają kolejne jaja, w jeszcze większej ilości niż poprzednie pokolenie. Dlatego w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się szkodnika, trzeba działać natychmiast.
Istnieje kilka sposobów na zapobieganie i zwalczanie ćmy bukszpanowej. Oto kilka z nich:
Pierwszy sposób polega na regularnym i profilaktycznym przeglądaniu krzewów podczas trwania sezonu. Warto dokładnie przeglądać gałązki i liście bukszpanu co 10–14 dni, poszukując ukrywających się larw i jaj.
Młode gąsienice nie są zbyt trudne do wykrycia ze względu na swój kolor i rozmiar. Jaja niestety nie jest łatwo zauważyć, ale warto zwrócić uwagę na oprzędy, które pokrywają młode pędy i gałązki. Kiedy wykryje się jaja lub larwy, warto rozłożyć pod krzewem dużą matę i spróbować usunąć je ręcznie.
Wszystkie zebrane larwy i jaja należy od razu zniszczyć. Pędy, na których widać oprzędy lub mają niewiele liści, najlepiej wyciąć i spalić. Do walki ze szkodnikiem można zastosować również silny strumień wody, ale należy uważać, bo jego zbyt duże ciśnienie może doprowadzić też do uszkodzenia samego krzewu.
W celu uniknięcia stosowania środków chemicznych oraz zniechęcenia szkodnika do zasiedlenia krzewu warto profilaktycznie stosować oprysk roślinny na bazie wrotyczu. Aby przygotować oprysk, należy zagotować 5 l wody i wrzucić około 200 g świeżego wrotyczu lub 20 g suszonego. Nie gotujemy, ale przykrywamy i odstawiamy do wystudzenia. Następnie pryskamy krzew przygotowanym naparem. Oprysk działa przez 7 dni.
Kolejnym sposobem na zwalczanie ćmy bukszpanowej jest zastosowanie oprysku biologicznego, który zawiera bakterię Bacillus thuringiensis. W ciągu 72 h od jej spożycia gąsienice przestają żerować, następnie kurczą się i czernieją.
Środki te są bezpiecznie dla ludzi, środowiska i organizmów pożytecznych. Na chwilę obecną zarejestrowane zostały następujące środki biobójcze: Lepinox Plus, BioBIT, DiPel, XenTari EG, Florbac oraz Xtreem.
Jeżeli sytuacja jest krytyczna, można sięgnąć po chemiczne opryski, w Polsce jest to Mospilan 20 SP. Bardzo ważne jest, aby wykonać dokładny oprysk krzewu, szczególnie jego środka, w którym najczęściej żerują szkodniki.
Walka z ćmą bukszpanową nie jest łatwa. Istnieją różne metody zapobiegające i zwalczające szkodnika z różnym skutkiem. Niektóre z nich nie są w 100% skuteczne, ale znacznie ograniczają jego występowanie. Warto działać, aby nasze bukszpany ciągle pozostawały zielone!
Zdj. główne: Jonah Pettrich/unsplash.com
